Saturday, January 15, 2011

DAGITI LITANIA TI NAMNAMA KEN PANNAKAPAAYMI*



(iti panawen ni gloria arroyo)

nakitami kadi iti baet
dagiti kumunolkunol
ni jose rizal
ni andres bonifacio
ni emilio aguinaldo?

nakitami kadi
ni jose abad santos
ni josefa-llanes escoda
ni ramon magsaysay
kadagiti maris ken wagayway
ti gura idiay ayala?
kas kadagiti dudon
a simmiplag iti talon
inaradasda dagiti sabong ken mula
idinto a linugoban
ti umuna a babai ti edsa
ti ina a dimmawat iti pammakawan
iti pagilianna.

iti dayta nga aldaw
nagtutunos dagiti agsimsimparat a timek
ken nadumaduma a panggep
ket nagkarayam ti lua ti birhen
iti sabali a kalsada.
sika, pedro becbec*, nakitadaka
idiay hayatt iti ummong da cesar
emilia, drilon, amin a simmina
nagkulaidag kadi met ken nagkatawa
dagiti nagabungot a patneng
iti tanemda?
ket sika, dinky,
pudno kadi a nagsangitka
idi karawaen ti bassit a babai
ti daradara a bukotna?

ania ngamin ti kinapudno?
ti kinapudno iti imatang dagiti politiko?
ti kinapudno iti amiris dagiti tattao?
wenno ti pudno a kinapudno?
kasapulan kadi a salakniban
kadagiti bassawang-retorika ti politika
a manglenglengnges iti ina a daga?

iti am-amangawmi, idupagmi dagiti litania
ti namnama ken pannakapaaymi:

O appo ti jueteng, itdenyo kadakam'
ti inaldaw a taraonmi
tapno agtalinaedkam' latta
a bagtit a bakes kadagiti sanga.

O appo ti nadumaduma a trono
iparangkapyo kadi dagiti maregmeg
dagiti akakan nga asoyo
tapno adda kanen dagiti annakmi
ta dida ket agrukrukit iti basura
iti pamedpedda iti bisinda.


O imee, O loren, O susan
didakam kad' liplipatan
inton dumtengkayo iti pagarian
iti abay ti nadangro a karayan.


ngem agriingkami ket idawatmi:

O appo dagiti negosio
O appo dagiti nagabito
O appo dagiti appo.
bay-an ti pamuon iti tengnga
bay-an nga agrupsa
dagiti um-umkis
iti sallukob ti dawel
ken pammutbutengda!


ket dagiti lingka? ay, dagiti lingka!
awanen dagiti muriski ken aradoda
rugrugiandan ti agsangal
kadagiti nalabaga a bandera.
anansata, napuskol man unay
daytoy a manto ti panaguray
uray ti apo lakay* ririingenda iti lamiis
ti sipina idiay batac
tapno iddepenna koma dagiti apuy
nga ipurpuruakda.
iti dagaang ti angin,
silmutanen ti mitsa iti nakaimontaranna?
wenno sapulen pay ti tulbek
kadagiti sabong ken mula ken saringit
kadagiti naglumen nga edsa?*

*One of the poems included in the expanded version of the Ilokano-English anthology, "Umayka Manen, Ganggannaet/Come Again, Stranger" with critical introduction by Dr. Aurelio Solver Agcaoili of the University of Hawaii at Manoa. 

NOTA BENE: A socio-economic and political commentary in the time of Gloria Arroyo after some of her allies quit her administration, announcing the break at the Hyatt Hotel in Makati.

a lamentation to the dearly beloved country

*pedro becbec was a vigan native who betrayed the Ilokano revolutionaries diego and gabriela silang
*ferdinand marcos
--there is a metaphor for cory aquino
--most of these arroyo cabinet members are now with president aquino
--emilia boncodin died of cancer
--dinky juliano soliman has gotten her old post

originally published in Bannawag, the Ilokano weekly magazine

2 comments:

  1. Katno a naipablaak iti Bannawag daytoy Sir?

    ReplyDelete
  2. Ladingitek, Junley, ngem diak ammo. Adda idiay Pinas ti Bannawag a nagkopiaak. Malagipko nga adda ti daniw iti baba ti panid--it almost occupied one half page. Imbaga idi ni Daniel Nisperos nga itedna ti petsa ta adda koleksionna iti Bannawag.

    ReplyDelete